Virtual reality is praktisch al realiteit

“Ik ben er heilig van overtuigd dat dit zo’n gigantische impact gaat hebben”, zo vertelt Bart Kok van Archivision wanneer we hem vragen hoe hij de toekomst van virtual reality voor zich ziet. Volgens hem is de techniek over vijftien jaar “zo groot als het internet nu is”.

ArchiVision wacht daar niet op en geeft zijn klanten nu al virtuele rondleidingen door 3d-modellen van huizen. De interesse bleek zo groot, dat het bedrijf een speciale vr-afdeling in het leven riep: The Virtual Dutch Men.

De aantrekkingskracht van virtual reality is voelbaar, bijna tastbaar zelfs, zo blijkt ook wanneer ik wat vrienden uitnodig voor een virtueel achtbaanritje. Zelfs de meest ingetogene slaat kreten van complete verbazing uit. “Je voelt echt die kriebels in je buik.”

Terwijl de Oculus feitelijk weinig meer is dan een bril met ingebouwd scherm, vergezeld door een camera die je hoofdbewegingen volgt.

Maar waar komt dat gevoel dan vandaan? En waar gaat virtual reality nog heen? Als we Facebook mogen geloven, dan wordt virtual reality een volwaardig communicatiemiddel. Het bedrijf betaalde begin dit jaar twee miljard dollar voor Oculus, het bedrijf achter de bril, om dat te verwezenlijken.

Stel je een virtuele kantoorruimte voor waarin werknemers verspreid over de hele wereld aanwezig zijn om een Powerpoint-presentatie te volgen. Of een virtueel verjaardagsfeestje.

Wachten op een doorbraak

De techniek bestaat al, het is vooral wachten tot het moment dat virtual reality echt doorbreekt. Als het aan Oculus ligt, duurt dat nog even. Het wil niet een bril lanceren die mensen bijvoorbeeld massaal misselijk maakt. Het bedrijf waarschuwt concurrenten zelfs om in de tussentijd geen gehaast product te lanceren.

Die bezorgdheid is begrijpelijk: de Oculus Rift is met name nog een belofte aan de consument. Je kunt al wel een ontwikkelaarsversie in huis halen, maar die heeft de nodige haken en ogen.

Het werkt lang niet altijd en waar dat precies aan ligt, blijft vaak onduidelijk. Bovendien is 99 procent van de demo’s die je voor de bril kunt downloaden ook echt niet meer dan dat: een demo.

Het is wel een belofte die moeilijk is om niet te geloven. Vraag het anders maar aan de vele ontwikkelaars, kunstenaars en wetenschappers die al werken met de Oculus Rift.

Peter Werkhoven, hoogleraar aan de universiteit van Utrecht en algemeen directeur van TNO Technical Sciences, is blij dat er tegenwoordig zoveel aandacht voor is dankzij Oculus. Zelf doet hij al twintig jaar onderzoek met virtual reality en heeft hij het wel weer een beetje gezien met enkel rondkijken in een virtuele wereld.

Werkhoven wil ook de overige zintuigen erbij betrekken, “niet alleen zien en een beetje horen”. Volgens hem ontbreekt het bij virtual reality nog aan tactiele informatie, het daadwerkelijk voelen met de huid.

Experimenteel pak

Onderzoek hiernaar heeft al aardig wat opgeleverd, zoals het experimentele pak dat de Nederlandse astronaut André Kuipers heeft getest in het internationale ruimtestation ISS.

Dit pak gaf trillingen door aan Kuipers op basis van zijn relatieve positie, zodat hij in een gewichtsloze omgeving toch kon voelen wat onder en boven was. Iets dichter bij huis, aan de universiteit van Utrecht, laat Werkhoven via de Oculus Rift een digitale sprinkhaan over je arm lopen, waarbij je het beest ook echt lijkt te voelen.

Om de ervaring compleet te maken, stapt hij het liefst geheel af van de “klungelige” joysticks en knoppen om door een virtuele ruimte te navigeren. “We zijn bezig met brain-machine interfaces, waarbij je gedachten vertaald worden naar linksaf, of rechtsaf”

Hoe werkt het?

Zo kan alles zich bij wijze van spreken in je hoofd afspelen: zien, horen, voelen en zelfs bewegen. Maar ook zonder die extra informatie lijkt virtual reality al snel heel echt.

Onderzoeker Anouk Keizer, die de Oculus Rift inzet bij onderzoek naar anorexia, legt uit dat het te maken heeft met hoe de hersenen verschillende informatiestromen integreren.